Gimnazjum im. Św. Faustyny w Świnicach Warckich

Maria Konopnicka z Wasiłowskich, pseudonim: Marko, Jan Sawa, Jan Waręż, urodziła się 23 maja 1842r. w Suwałkach. Była córką Scholastyki z Turskich i Józefa Wasiłowskiego, obrońcy Prokuratorii Generalnej. Gdy miała 12 lat, straciła matkę. Dzieciństwo (od 1849r.) i młodość spędziła w Kaliszu. Uczyła się w domu pod kierunkiem ojca, tylko jeden rok 1855/6 spędziła wraz z siostrą Wandą w Szkole Panien Sakramentek na Nowym Mieście w Warszawie. Tam poznała Elizę Pawłowską w przyszłości świetną powieściopisarkę, znaną jako Eliza Orzeszkowa. W 1862r. poślubiła ziemianina Jarosława Konopnickiego i zamieszkała w majątku Bronów (gmina Wartkowice, powiat Poddębice, województwo łódzkie). W końcu 1863r. z mężem, zagrożonym represjami, wyjechała do Wiednia i Drezna, wróciła w 1864 r. Po sprzedaży zrujnowanego Bronowa mieszkała w dzierżawionym folwarku w Gusinie ( gmina Świnice Warckie, powiat łęczycki, województwo łódzkie). Dom w Gusinie otoczony był ogrodem i od zachodu sąsiadował z lasem. Gusin stanowił wtedy część majątku donacyjnego Ambrożew i należał do hrabiego Sołohuba. W Gusinie coraz bardziej pogłębiał się bolesny rozdĽwięk i poczucie braku więzi wzajemnego zrozumienia, jakie rozdzieliło ją z mężem. Z gusińskiego domu często wychodziła na samotne spacery po okolicy. Syciła wzrok pięknem krajobrazu. Odwiedzała chaty chłopskie. Opisała cmentarz w Grodzisku, miejscowości położonej 2 km. na północ od Gusina. W 1876 r. w warszawskim „Tygodniku Ilustrowanym” ukazał się cykl wierszy Konopnickiej pt: „W górach”. Konopnicka opuściła Gusin w 1877 lub 1878 r. udając się do Warszawy, aby kształcić dzieci i zarobić na utrzymanie swoje i rodziny. W Warszawie podczas póĽniejszych lat na obczyĽnie bardzo brakowało jej wsi. Daleko od kraju „… nagle przypomniała mi się wioska nasza i dział pod Grodziskiem i żuraw, co tam rankiem na mokradła spadał, cały w zorzach i rosach i pies od Pietryga i konie spętane Bugaja i Antek Maryśki w zgrzebnej koszuli – i droga na Zimną Górę … Hej, hej! Czemu ja tutaj? … Czemu tam wszystko!... ( Monika Warneńska „ Śladami Konopnickiej, Warszawa 1969r. str.31 – 34) Okres warszawski Konopnickiej był niezwykle bujny, udzielała lekcji literatury historii polskiej, tłumaczyła z języków obcych utwory literatury pięknej , pisała artykuły, wygłaszała odczyty, a przede wszystkim jako poetka zdobywała coraz większe uznanie i trafiała do serc czytelników. W 1882r. wyjeżdżała do Austrii i Włoch. W latach 1884-86 redagowała pismo dla kobiet „Świt”. Od 1890r. przebywała m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Włoszech, Francji, utrzymując stale kontakt z krajem, współpracując z wydawnictwami, prasą i organizacjami społecznymi trzech zaborów. W 1902r. w Krakowie i Lwowie odbyły się obchody 25-lecia pracy literackiej Marii Konopnickiej. W 1903r. otrzymała w darze od narodu dworek w Żarnowcu pod Krosnem. W okresie 1905-07 przedostała się do Warszawy, by organizować z W. Umińską i S Sempołowską, pomoc dla uwięzionych i ich rodzin. Zmarła 8 paĽdziernika 1910r. we Lwowie.

Konopnicką uznano za najwybitniejszą poetkę swej epoki, zyskała ogromną popularność i autorytet społeczny dzięki liryce patriotycznej i społecznej, w której z gorzką ironią opisywała jaskrawe objawy nędzy i krzywdy ludzkiej, ujawniające słabość pozytywistycznego programu społecznego ( „Wolny najmita”, „W piwnicznej izbie”, „Jaś nie doczekał” ). Największym osiągnięciem poetki stały się liryki o tematyce wiejskiej i ludowej, oparte na folklorze z wyrazistą kreacją chłopskiego narratora ( „A jak poszedł król na wojnę”, „Wsiałem ci ja w czarną rolę” ). Żywotność zachowały głośne nowele Konopnickiej o tematyce społecznej i psychologicznej ( „Mendel Gdański”, „Miłosierdzie Gminy” ) oraz niektóre utwory dla dzieci, zwłaszcza popularna opowieść „ O krasnoludkach i sierotce Marysi” oraz „ Na jagody” i „O Janku wędrowniczku”. Znaczną wartość literacką ma dorobek przekładowy Konopnickiej: z niemieckiego, francuskiego, angielskiego, czeskiego. W 1958r. powstało Towarzystwo im. M. Konopnickiej, które zarówno czuwa nad ochroną pamiątek po poetce, jak i inicjuje działania popularyzatorskie i badawcze. W 1957r. w Żarnowcu powstało muzeum Konopnickiej. W Polsce istnieje około 200 szkół noszących imię Marii Konopnickiej, m.in. Szkoła Podstawowa w Świnicach Warckich.

Wstecz